Czy liczysz, jak często śmieciarka przyjeżdża pod Twój blok, aby opróżnić pojemnik na papier? Albo jak często jedziesz do punktu recyklingu z bagażnikiem pełnym starych czasopism? Prawdopodobnie bardzo rzadko, ponieważ w domach zamawia się coraz mniej gazet i czasopism. Jeszcze dwadzieścia lat temu niemal każdego dnia wrzucało się do pojemnika na makulaturę ciężki stos papieru.
Do domów trafia także coraz mniej ulotek, gdyż reklama internetowa jest skuteczniejsza. Zużycie papieru biurowego spadło, ponieważ firmy z niego rezygnują, a większość dokumentów jest teraz przetwarzana elektronicznie.
Zamiast papieru z recyklingu, czyli włókien pochodzących z recyklingu, papiery higieniczne są coraz częściej produkowane ze świeżych włókien. Oznacza to, że masa celulozowa jest wytwarzana z czystego włókna drzewnego, a nie z papieru pochodzącego z recyklingu.
Jak twierdzi Jarkko Lindroos, wiceprezes ds. produkcji, zakład wytwarzania papieru higienicznego Metsä Group w Mänttä wykorzystuje zarówno włókna pochodzące z recyklingu, jak i świeże, jednak udział tych pierwszych stale maleje.
„To trend, który utrzymuje się od lat. Na przykład wszystkie białe produkty marek Lambi i Serla są teraz wytwarzane z czystego, świeżego włókna”.
Świeże włókno przynosi szereg korzyści
Lepsza dostępność to nie jedyny powód stosowania świeżego włókna, czyli celulozy.
Produkując artykuły higieniczne, np. papier toaletowy lub ręczniki papierowe, z włókien pochodzących z recyklingu, należy zadbać o to, aby usunąć z surowca wszelki tusz, zanieczyszczenia i zszywki. W przeciwnym razie produkt końcowy nie będzie spełniał wymogów higienicznych.
W zakładzie odbarwiania, w którym przetwarzane są włókna pochodzące z recyklingu, do oczyszczania włókien zużywa się wodę, energię elektryczną i środki chemiczne.
„Zakład odbarwiania przypomina wielką pralkę: do tego procesu zużywa się duże ilości wody, energii i środków chemicznych, aby poddane recyklingowi włókna nadawały się do wykorzystania w produktach higienicznych. Ich wydajność wynosi jednak tylko około 60 procent, co oznacza, że marnuje się 40 procent surowca wprowadzanego do procesu” – mówi Lindroos.
Gdy papier higieniczny wytwarzany jest ze świeżych włókien drzewnych, liczba etapów obróbki jest mniejsza, ponieważ wystarczy przetworzyć je, po prostu dodając wodę.
Co więcej, właściwości włókien poddawanych recyklingowi pogarszają się po każdym użyciu. Gdy pojedyncze włókno zostanie poddane recyklingowi 5–7 razy, jego jakość ulega tak dużemu pogorszeniu, że nie nadaje się już do dalszego użytku. Jakość papieru produkowanego z włókien z recyklingu można poprawić poprzez dodanie do nich świeżych włókien.
„Najlepszą jakością na rynku mogą pochwalić się produkty wykonane w całości ze świeżych włókien” – mówi Lindroos.
Produkt wyższej jakości się opłaca
Warto też zauważyć, że papier z recyklingu jest nieraz transportowany na bardzo duże odległości. Jeśli jego dostępność jest problematyczna, istnieje konieczność importowania go.
„Ogólnie rzecz biorąc, im dłuższą drogę przemierza papier, tym gorsza jest jego jakość” – mówi Lindroos.
Jakość surowca znajduje odzwierciedlenie w jakości produktu końcowego. Nawet dobre włókno pochodzące z recyklingu nie dorównuje jakością świeżemu.
Papiery higieniczne używane są w kuchniach i toaletach, a jeśli ich jakość okaże się niezadowalająca, wymagający konsumenci przerzucą się po prostu na inną markę. Jeśli ręcznik papierowy jest dobrej jakości, jeden listek wystarczy, aby wytrzeć ręce. Jeżeli jakość papieru jest niska, trzeba wyciągnąć z podajnika kilka listków.
Lindroos uważa, że wielu konsumentów zwraca uwagę na to, czy papier pochodzi z recyklingu.
„Istnieje wyraźna różnica, ponieważ jakość produktów wykonanych ze świeżych włókien jest zauważalnie wyższa”.
Większość drzewa idzie do tartaku
Przedsiębiorstwa leśne są czasami pytane, dlaczego trzeba wycinać lasy naturalne aby produkować papier?
Odpowiedź brzmi: nie trzeba. Powszechnie przyjmuje się, że w ogóle nie należy wycinać lasów naturalnych.
Grupa Metsä pozyskuje drewno z północnych lasów komercyjnych zarządzanych w sposób zrównoważony. Firma opracowała między innymi zasady regeneracyjnej gospodarki leśnej, aby zapewnić, że stan lasów nie ulegnie pogorszeniu, lecz wzmocnieniu. Według Metsä Group rola lasów w pochłanianiu dwutlenku węgla jest kluczowa.
Nawet w lasach komercyjnych duże drzewa wycina się głównie w celu przetworzenia ich na deski i sklejkę fornirową. Część drzewa, której nie można wykorzystać w tartaku, jest gotowana i wytwarza się z niej celulozę, wykorzystywaną na przykład do produkcji papierów higienicznych. Drewno nienadające się do tartaku stanowi około jednej czwartej dużej kłody. Ponadto korony i gałęzie stanowią około jedną szóstą.